Οικολογική Παρέμβαση (9) - Κλιματική αλλαγή

Απλά, σημαντικά και γρήγορα

Κλίμα
Οι άνθρωποι ξεκινούν συχνά συζητήσεις σχετικά με τον καιρό, κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη δεδομένης της ταχύτητας με την οποία μπορεί να αλλάξει αλλά και της επίδρασης που έχει στη διάθεσή μας και στον τρόπο που ντυνόμαστε. Το κλίμα μπορεί επίσης να αλλάξει, ανέκαθεν άλλαζε και θα συνεχίσει να αλλάζει για διάφορα φυσικά αίτια. Ωστόσο, κατά τον τελευταίο αιώνα, το κλίμα αλλάζει με ανησυχητικά ταχύ ρυθμό. Ο πλανήτης μας γνώρισε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 0,8 ºC περίπου, ενώ η αύξηση αυτή ξεπέρασε τον 1 ºC στην Ευρώπη. Σύμφωνα με στοιχεία, η ταχεία αυτή αύξηση της θερμοκρασίας, που αναφέρεται επίσης ως υπερθέρμανση του πλανήτη, οφείλεται στη ρύπανση που προκαλεί ο άνθρωπος.



Ποια από τα αέρια του θερμοκηπίου που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας συμβάλλουν περισσότερο στην αλλαγή του κλίματος;
Παρόλο που το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και το μεθάνιο είναι τα πλέον καταστροφικά αέρια του θερμοκηπίου που αποδίδονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, υπάρχουν και άλλα αέρια που συμβάλλουν στο πρόβλημα, όπως τα οξείδια του αζώτου και ορισμένα φθοριούχα αέρια. Οι υδρατμοί που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα είναι ένα σημαντικό φυσικό αίτιο που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Τα τελευταία 100 χρόνια οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί τρομερά καθώς πρόκειται για το αέριο που απελευθερώνεται κατά την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Η δίψα μας για περισσότερη ενέργεια προέρχεται από την παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού και την αναπτυσσόμενη οικονομία.

Το μεθάνιο είναι ένα αέριο που βρίσκεται σε κοιτάσματα αερίου. Ωστόσο, το μεθάνιο παράγεται επίσης με τη ζύμωση οργανικών ουσιών όπως η κοπριά, η ιλύς υγρών αποβλήτων και τα αστικά απορρίμματα. Οι χωματερές, όπου αποθέτουμε τα απορρίμματά μας, παρέχουν ιδανικές συνθήκες για τη δημιουργία μεθανίου και την απελευθέρωσή του στην ατμόσφαιρα.

Τι είναι τα ορυκτά καύσιμα;
Τα απολιθώματα, που αποτελούνται από αποσυντιθέμενα απομεινάρια ζώων και φυτών της αρχαιότητας, σχηματίστηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια. Με το πέρασμα του χρόνου, η πίεση και η θερμότητα τα μετέτρεψαν σε καύσιμα όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και ο άνθρακας που σήμερα εξορύσσουμε από τη Γη. Στις μέρες μας εξαρτόμαστε σε μεγάλο βαθμό από τα καύσιμα αυτά τα οποία χρησιμοποιούμε ως πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισμού, για την κίνηση των αυτοκινήτων και τη θέρμανση των σπιτιών μας. Μάλιστα, ποσοστό μεγαλύτερο από 80 % του συνόλου της ενέργειας που παράγεται παγκοσμίως προέρχεται από τα ορυκτά καύσιμα και τα χρησιμοποιούμε με πολύ ταχύτερο ρυθμό από εκείνον με τον οποίο σχηματίζονται. Το γεγονός αυτό μας αναγκάζει να διερευνούμε άλλες, εναλλακτικές πηγές ανανεώσιμης ενέργειας.

Ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες ευθύνονται κυρίως για την υπερθέρμανση του πλανήτη;
Τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να καούν για να παραχθεί ενέργεια και κατά τη διαδικασία αυτή σχηματίζονται τα επιβλαβή αέρια του θερμοκηπίου. Στην Ευρώπη, τα νοικοκυριά είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας την οποία χρησιμοποιούμε για να ανάψουμε τα φώτα, να δούμε τηλεόραση, να θερμάνουμε τα σπίτια μας το χειμώνα και να ζεστάνουμε νερό.


Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ανανεώσιμων και μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας;
Η ανανεώσιμη ενέργεια προέρχεται από πόρους που ανανεώνονται, όπως τα δέντρα, οι σοδειές, τα ύδατα, ο άνεμος και η ηλιακή ακτινοβολία. Για τον λόγο αυτό, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας διαφέρουν σημαντικά από τα ορυκτά καύσιμα και κανονικά δεν συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη όπως η καύση των ορυκτών καυσίμων.
Η ανανεώσιμη ενέργεια αντιστοιχεί σε ποσοστό περίπου 15% της παγκόσμιας κατανάλωσης σε ενέργεια, αλλά υπάρχουν δυνατότητες για πολύ καλύτερες επιδόσεις.

Το πρωτόκολλο του Κιότο είναι:
Το Πρωτόκολλο του Κιότο ήταν η πρώτη διεθνής ενεργειακή συμφωνία η οποία υπογράφηκε στο Κιότο της Ιαπωνίας από 169 χώρες ανά τον κόσμο (όπως ισχύει από τον Δεκέμβριο του 2006) με στόχο τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Οι υπογράφουσες χώρες συμφώνησαν να θεσπίσουν νόμους για τον περιορισμό των εκπομπών έξι αερίων του θερμοκηπίου - διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, οξείδια του αζώτου, εξαφθοριούχο θείο, υδροφθοράνθρακες (HFC) και υπερφθοράνθρακες (PFC). Το Πρωτόκολλο του Κιότο συνιστά λαμπρό παράδειγμα της διεθνούς δράσης που μπορεί να αναληφθεί όταν οι χώρες συμφωνούν επί ενός κοινού στόχου. Η σύμβαση επικυρώθηκε από τις περισσότερες χώρες που την υπέγραψαν με μια σημαντική εξαίρεση, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, οι οποίες εκπέμπουν τη μεγαλύτερη ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου από όλες τις χώρες.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο εγκρίθηκε το 1997 και λήγει το 2012, έχουν όμως ήδη ξεκινήσει συνομιλίες για την περαιτέρω επέκταση της ισχύος του ή για τη σύναψη νέου πρωτοκόλλου.

Ποιες καθημερινές σας δραστηριότητες συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη;
Το μεγαλύτερο ποσοστό κατανάλωσης ενέργειας αποδίδεται στα νοικοκυριά, άρα κάθε καθημερινή δραστηριότητα η οποία απαιτεί ηλεκτρική ενέργεια ή θερμότητα συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Εφόσον τα ορυκτά καύσιμα καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών μας αναγκών, η σπατάλη συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Μια λύση είναι η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είναι όμως κάτι που χρειάζεται χρόνο. Για να συμβάλετε στην εξοικονόμηση ενέργειας, προσπαθήστε να αλλάξετε τις συνήθειές σας με τους εξής τρόπους:
- Να ντύνεστε κατάλληλα στο σπίτι ανάλογα με την εποχή. Μην φοράτε T-shirt τον χειμώνα και, αντί να δυναμώσετε τη θέρμανση, φορέστε ένα πουλόβερ.
- Να απενεργοποιείτε τις συσκευές που βρίσκονται ""σε κατάσταση αναμονής"" όπως τηλεοράσεις, DVD και στερεοφωνικά. Οι συσκευές αυτές καταναλώνουν πολλή ενέργεια ακόμη και όταν είναι απενεργοποιημένες, γι' αυτό είναι καλύτερο να τις αποσυνδέετε από την πρίζα.
- Κάντε σύντομα ντους αντί για μπάνιο.
- Μην αφήνετε το νερό να τρέχει όσο πλένετε τα δόντια σας. Σπαταλάτε νερό.